Co to jest dogoterapia i felinoterapia?
Dogoterapia (kynoterapia) i felinoterapia to formy terapii z udziałem odpowiednio przeszkolonych psów i kotów. Wspierają leczenie i rehabilitację osób w różnym wieku – od dzieci po seniorów. Ich celem jest poprawa kondycji psychicznej, emocjonalnej, a nierzadko także fizycznej pacjentów. Zwierzęta terapeutyczne działają kojąco, motywują do działania i ułatwiają nawiązywanie relacji z otoczeniem.
Dogoterapia i felinoterapia są częścią tzw. animal-assisted therapy (AAT), czyli terapii wspomaganej zwierzętami, która zyskuje coraz większą popularność na całym świecie. Co ważne – nie są to zwykłe spotkania ze zwierzętami, ale celowo zaplanowane sesje prowadzone przez wykwalifikowanych terapeutów.
Na czym polega dogoterapia?
Dogoterapia to terapia z udziałem psa, prowadzona najczęściej przez wykwalifikowanego instruktora i terapeutę. Pies terapeutyczny przechodzi specjalne szkolenie, a jego charakter musi być stabilny, łagodny i otwarty na ludzi.
W zależności od potrzeb uczestników, dogoterapia może mieć różne formy:
- edukacyjna – wspiera naukę i koncentrację (np. w szkołach, przedszkolach),
- motywacyjna – aktywizuje osoby niepełnosprawne lub seniorów,
- emocjonalna – buduje poczucie bezpieczeństwa, zmniejsza stres i lęk,
- rehabilitacyjna – wspomaga rozwój motoryki, mowy i innych funkcji fizycznych.
Przykładowe ćwiczenia w dogoterapii to: głaskanie psa, wydawanie komend, prowadzenie na smyczy, układanie torów przeszkód. Celem jest nie tylko przyjemne spędzanie czasu, ale również osiąganie konkretnych efektów terapeutycznych.
Czym jest felinoterapia?
Felinoterapia to mniej znana, ale równie wartościowa forma terapii, która polega na kontakcie terapeutycznym z kotami. Ze względu na swój charakter, koty są szczególnie skuteczne w pracy z osobami doświadczającymi stresu, samotności, lęku lub depresji.
Koty terapeutyczne nie przechodzą takich samych szkoleń jak psy, ale muszą spełniać określone warunki: powinny być spokojne, nieagresywne, oswojone z ludźmi i różnorodnym środowiskiem. Felinoterapia odbywa się zazwyczaj w formie wizyt w domach opieki, hospicjach, szpitalach lub w domowym zaciszu.
Dotyk, mruczenie, ciepło i obecność kota mają działanie terapeutyczne, co potwierdzają badania nad obniżeniem ciśnienia krwi i poziomu kortyzolu u osób głaszczących kota.
Dla kogo przeznaczone są te terapie?
Dogoterapia i felinoterapia są stosowane w pracy z bardzo szeroką grupą pacjentów. Wśród nich znajdują się:
- dzieci z zaburzeniami rozwojowymi (autyzm, ADHD, Zespół Aspergera),
- osoby z niepełnosprawnością intelektualną i fizyczną,
- osoby starsze z demencją, Alzheimerem lub depresją,
- pacjenci w trakcie rehabilitacji po udarze czy operacjach,
- osoby z zaburzeniami emocjonalnymi i lękowymi.
Terapia z udziałem zwierząt przynosi efekty zarówno w sferze psychicznej (redukcja stresu, poprawa nastroju), jak i fizycznej (poprawa koordynacji, aktywizacja mięśni).
Korzyści płynące z terapii ze zwierzętami
Zarówno dogoterapia, jak i felinoterapia, mają udokumentowane korzyści terapeutyczne. Najważniejsze z nich to:
- poprawa samopoczucia i obniżenie poziomu stresu,
- zwiększenie motywacji do działania i współpracy,
- budowanie poczucia własnej wartości,
- ułatwienie nawiązywania relacji interpersonalnych,
- rozwój umiejętności motorycznych i mowy u dzieci,
- zmniejszenie objawów depresji i lęku.
Badania potwierdzają, że kontakt ze zwierzęciem wpływa na produkcję oksytocyny („hormonu miłości”) i zmniejsza poziom kortyzolu – hormonu stresu. Regularne sesje terapii z udziałem psa lub kota wspomagają też system odpornościowy i obniżają ciśnienie krwi.
Zwierzęta terapeutyczne – jakie wymagania muszą spełniać?
Nie każdy pies czy kot może zostać zwierzęciem terapeutycznym. Wymagane cechy to:
- łagodność i brak agresji,
- posłuszeństwo i łatwość w nauce,
- brak lęku przed obcymi ludźmi i nowym otoczeniem,
- stabilność emocjonalna.
W Polsce istnieją specjalne organizacje (np. fundacje, stowarzyszenia), które zajmują się szkoleniem psów terapeutycznych i certyfikacją instruktorów dogoterapii.
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Terapia ze zwierzętami, mimo swoich licznych zalet, nie jest dla każdego. Przeciwwskazania obejmują:
- alergie na sierść,
- silny lęk przed zwierzętami,
- niekontrolowane agresywne zachowania pacjenta.
Zwierzęta terapeutyczne muszą być regularnie badane weterynaryjnie, zaszczepione i dobrze pielęgnowane. Sesje muszą być nadzorowane przez profesjonalistów, którzy zadbają o bezpieczeństwo zarówno pacjenta, jak i zwierzęcia.
Dlaczego warto stosować dogoterapię i felinoterapię?
Dogoterapia i felinoterapia to skuteczne formy wsparcia emocjonalnego i fizycznego, które wykorzystują naturalną więź między człowiekiem a zwierzęciem. Są one bezpieczne, przyjemne i mogą być stosowane jako uzupełnienie tradycyjnych metod leczenia.
Dzięki regularnemu kontaktowi ze zwierzęciem pacjenci zyskują motywację, otwierają się na świat i szybciej osiągają cele terapeutyczne. To doskonały przykład na to, jak siła natury i empatia zwierząt może wspierać zdrowie człowieka.
